خرچنگ ؛ دفترچه راهنما برای رستگاری

"یورگس لانتیموس" کارگردان جوان یونانی تباری است که در سال های گذشته فیلم های قابل قبولی مانند "Dogtooth  و Alps" را ساخته که بازخورد تقریبا خوبی داشته اند. اما فیلم "The Lobster" که در سال 2015 اکران شد توجه بسیاری را به خود جلب کرد،داستانی آینده نگرانه  و فانتزی در رابطه با روابط انسان ها در قالب یک کمدی سیاه.ترکیبی عجیب که موجب ابراز علاقه خیلی از منتقدین هم شد.

" لانتیموس" داستان جامعه ای را روایت می کند که در آن مجرد بودن یک جرم تلقی می شوند و افراد مجرد 45 روز فرصت دارند تا دوباره متاهل شوند،در غیر این صورت پس از پایان 45 روز آنها محکوم میشوند تا به حیوانی به انتخاب خودشان تغییر پیدا کنند.شاید این خط داستان برای خیلی ها مضحک به نظر برسد اما با یک نگاه اجمالی و مقایسه فیلم با دنیای واقعی متوجه عمق فاجعه در جامعه واقعی می شویم،جامعه ای که بی شباهت به دنیای فیلم نیست،جامعه ای که از کودکی و از طریق داستان های پریان،رسانه،سیستم آموزشی و .... به ما دیکته می کند که خوشبختی و رستگاری تنها در زندگی مشترک و زناشویی به واقعیت می پیوندد،در حالی که جامعه وظیفه دارد تا ویژگی های زندگی تنها و زندگی مشترک را نشان دهد تا فرد بتواند به انتخاب خود زندگی کند نه اینکه از سمت جامعه محکوم به زندگی زناشویی باشد." لانتیموس" بسیار زیبا توانسته فشاری که از سمت خانواده و جامعه به افراد تنها وارد می شود را به خوبی به تصویر بکشد،فشاری که گاه از محدوده تحمل افراد خارج می شود.

فیلم از دو بخش تشکیل شده:قسمت اول به همین فشار ها می پردازد که نقطه قدرت فیلم است و قسمت دوم به زندگی در تنهایی پرداخته و زشتی ها و زیبایی های آن را نمایان می کند. در قسمت اول فیلم " لانتیموس" به تلاش افراد برای جلب رضایت جامعه می پردازد،رضایتی که حتی ممکن است خواسته خود فرد نباشد،او بسیار زیبا تلاش رقت انگیز افراد را برای این هدف نشان میدهد و این که چگونه افراد از آنجایی که تنهایی در نظر آنها جرم محسوب می شود حاضر به انجام کارهایی تنفرانگیز و حتی تغییر سبک زندگیشان هستند و اما در قسمت دوم " لانتیموس" به موضوعی کاملا خلاف موضوع اول می پردازد و جامعه ای را نشان می دهد که فقط برای نشان دادن مخالفت خود با جامعه اول چگونه به افراط گرایی روی می آورد.

کارگردانی " لانتیموس" در این فیلم نشانه های بیشتری از پختگی و انسجام در خود دارد،او خیلی خوب به کمک دوربین توانسته با فضاسازی حرفه ای این فضای سرد و تلخ داستان را به تصویر بکشد،فیلم "خرچنگ" یک کمدی سیاه بسیار جذاب است،اما با ظاهری بسیار سرد و تلخ و کارکتر هایی که در ظاهر هیچ نشانه ای از طنز در آنها دیده نمیشود و به وجود آوردن این ویژگی نشان دهنده قدرت کارگردانی " لانتیموس" است.

در نگاه کلی "خرچنگ "  روایت گر جامعه ایست که برخلاف هدف ابتدایی خود که کمک به انسان است از مسیر خود خارج شده و بشتر به آزار او میپردازد و در ادامه "خرچنگ" داستان عشق واقعی و پستی و بلندی های آن در اینچنین جامعه ای را به تصویر می کشد،در هیچ قسمتی از فیلم کارگردان به بیننده القا نمی کند که کدام سبک زندگی درست است بلکه او روش های زندگی را در قالبی کمدیک اما واقع گرایانه برای بیننده نمایان می کند تا خودش پس از مشاهده واقعیت به انتخاب بپردازد.

نویسنده : سهند نژاد حسینی

اختصاصی فیلمبازان