"بازگشت" و "وال"،سینمای معاصر روسیه

"آندره زیاگینتسِو" کارگردان 52 ساله روسی است که امروزه با توجه به افول تقریبی سینمای روسیه همچنان به عنوان یکی از کارگردانان مهم سینمای معاصر روسیه محسوب می شود.سینمای " زیاگینتسِو" سینمای ساده ای نیست،پیدا کردن دلیلی خاص برای اتفاقاتی که در فیلم های او رخ می دهد چالشی بزرگ برای بیننده است،بیننده های فیلم های او به دو  دسته تقسیم می شوند،افرادی که دلایل بیشماری برای معنا و مفهوم فیلم می بینند و افرادی که خود برای پیدا کردن معنا و مفهوم دست به کار می شوند.داستان های او مشابه داستان های نویسنده بزرگ چک "فرانز کافکا" است،یعنی اتفاقات بدیمن و تلخی با یک منطق کلی به دنبال هم به وقوع می پیوندد اما پیدا کردن دلیل برای بیننده سخت است.

در فیلم "The Return 2003" او داستان دو برادر نوجوان را روایت  می کند که پس از 12 سال موفق به دیدن پدرشان می شوند،پدری که  نه دلیل غیبتش مشخص است ونه دلیل بازگشتش،پدری که بیشتر شباهت به یک غریبه دارد.

فضای سرد این داستان از بدو شروع فیلم با توجه به استفاده از رنگبندی های سرد و دیالوگ های کوتاه و خشک به بیننده القا  می شود و این روند هر چه در فیلم پیش میرویم( با توجه به اتفاقاتی که پیدا کردن دلیل برای آن ها سخت است)بسیار آزار دهنده می شود،اما نه به نحوی بد،بلکه تمامی این ویژگی ها موجب جلب توجه بیننده شده و از او دعوت می کند تا به کاوش شخصیت ها فیلم و اهداف آنان بپردازد.

در فیلم بعدی او به نام " Leviathan 2014" که همان موجود عظیم الجثه یا وال ترجمه می شود،با توجه به ویژگی های نامبرده و پختگی بیشتر کارگردان،او توانسته به موضوعات بسیاری بپردازد،از فساد مالی در روسیه تا برخورد دین با سیاست تا بنیان های سست خانواده و در نهایت تزلزل افراد در برخورد با مشکلات.

فیلم داستان مردی را روایت می کند که شهرداری قصد تصرف ملک او را دارد و او به هر قیمتی شده قصد دارد تا از ملک خودش دفاع کند

المان های داستان مانند قطعات دومینو در کنار هم چیده شده اند و این قطعات با روند آهسته فیلم شروع به برخورد بایکدیگر می کنند،برخوردهایی که به صورت زنجیره ای منجر به به وجود آمدن برخوردی دیگر می شوند،همان طور که گفته شد تمامی این اتفاقات کاملا منطقی رخ می دهند اما همچنان پیدا کردن دلیل برای آنها کمی سخت است و هر فرد می تواند بازخوردی متفاوت از آن داشته باشد.

" زیاگینتسِو" با توجه به گروه قدرتمند فیلمبرداری خود توانسته در هر دو فیلم به تصاویری خیره کننده و جذاب دست پیدا کند که نه تنها برای بیننده خوشایند است بلکه به طبیعی تر شدن و قابل لمس تر شدن فضای فیلم کمک شایانی کرده.قاب های او نه به زیبایی قاب های "تارکوفسکی" اما چیزی کمتر از آنها هم نیست.

آثار " زیاگینتسِو" مسائل زیادی را مطرح می کند ولی همانند خیلی از هنرمندان روسی دغدغه اصلی او کشف ذات حاکم بر انسان ها در مواجه با حوادث است و این که افراد چگونه در مقابله با حوادث عکس العمل انجام می دهند.درک سینمای " زیاگینتسِو" کار ساده ای نیست و برداشت های زیادی از آن می شود اما جذابیت هنر در همین است که هنرمند بدون توجه به سلیقه خود یا خواص،اثری را به وجود بیاورد تا همه افراد بتوانند از کل یا حتی قسمتی از آن لذت ببرند.

نویسنده : سهند نژاد حسینی

احتصاصی فیلمبازان